Η επέμβαση εκτελείται συνήθως με μέση στερνοτομή.

Gold standard αποτελεί η χρήση των έσω μαστικών αρτηριών (δεξιάς και αριστεράς) που βρίσκονται πλάγια του στέρνου.

Χρησιμοποιούνται δε και φλεβικά μοσχεύματα, συνήθως λαμβάνεται η μείζονα σαφηνής φλέβα. Αρτηριακά μοσχεύματα χρησιμοποιούνται οι κερκιδικές αρτηρίες ως ελεύθερα μοσχεύματα. Προ ετών όταν δεν ήταν ανεπτυγμένη η αγγειοπλαστική, το by-pass ενός αγγείου, κυρίως του προσθίου κατιόντα, εφαρμοζόταν η LAST (Left Artery Small Thoracotomy) κατά την οποία με πλάγια θωρακοτομή εμφυτευόταν η αριστερή έσω μαστική αρτηρία ΧΩΡΙΣ ΕΞΩΣΩΜΑΤΙΚΗ στον πρόσθιο κατιόντα.

Άλλες χειρουργικές τεχνικές είναι:

Αορτοστεφανιαία παράκαμψη σε πάλλουσα καρδιά η οποία εφαρμόζεται από το 1990. Η τεχνική αυτή έχει ένδειξη σε ασθενείς με σοβαρή ασβέστωση της ανιούσης αορτής, επηρεασμένη νεφρική ή αναπνευστική λειτουργία ή ασθενείς με ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου στο παρελθόν. Με τη βελτίωση της διατήρησης του μυοκαρδίου με καρδιοπληγία και την ανάπτυξη της εμπειρίας, η χρήση της εξωσωματικής κυκλοφορίας η οποία εξασφαλίζει καλύτερες συνθήκες αναστόμωσης είναι περισσότερο διαδεδομένη.

Ενδείξεις αορτοστεφανιαίας παρακάμψεως
Οι ενδείξεις αφορούν:

• Ασθενείς με νόσο ενός ή δύο αγγείων όπου περιλαμβάνεται το εγγύς τμήμα του προσθίου κατιόντα κλάδου.
• Ασθενείς με νόσο του κυρίου στελέχους με νόσο >50%.
• Η ΑΣΠ υπερέχει όταν συνυπάρχει δυσλειτουργία της αριστερής κοιλίας ή εντόνως θετικό τεστ κοπώσεως.

Επιπλοκές

Η επέμβαση της αορτοστεφανιαίας παράκαμψης θεωρείται βαρεία επέμβαση και παρουσιάζει όπως όλες οι επεμβάσεις διάφορες επιπλοκές:

• Αρρυθμίες (συνήθως τύπου κολπικής μαρμαρυγής) σε ποσοστό 40% των ασθενών, αλλά και σοβαρότερες τύπου κοιλιακών αρρυθμιών
• Περικαρδίτιδα (σύνδρομο μετα περικαρδιεκτομής, σύνδρομο Dresler) σε ποσοστό περίπου 20%
• Έμφραγμα
• Εγκεφαλικά και εμβολικά επεισόδια
• Συλλογή πλευριτικού υγρού 

Αποτελέσματα αορτοστεφανιαίας παράκαμψης

Περισσότερες πιθανότητες επιβίωσης, μακροπρόθεσμα, έχουν οι ασθενείς που έχουν υποβληθεί σε αορτοστεφανιαία παράκαμψη (bypass), συγκριτικά με εκείνους που επιλέγουν την αγγειοπλαστική, αποφαίνεται συγκριτική ανάλυση μελετών που παρουσιάστηκε στο 61ο Ετήσιο Συνέδριο του Αμερικανικού Κολεγίου Καρδιολογίας.

Η αορτοστεφανιαία παράκαμψη παρέχει στον ασθενή ποιότητα ζωής και μακροβιότητα. Η 10-ετής επιβίωση κυμαίνεται στο 77% και ελαττώνεται στο 15% στα 30 χρόνια. Η επιβίωση του ασθενούς, βέβαια, εξαρτάται και από τις βλάβες που έχει υποστεί το μυοκάρδιο (εμφράγματα) και τη γενικότερη κατάσταση του ασθενούς με άλλα νοσήματα.

Συνιστάται διακοπή καπνίσματος, λήψη ασπιρίνης, έλεγχος αρτηριακής πίεσης, σακχαρώδη διαβήτη, χοληστερίνης και υγιεινή διατροφή και άσκηση. Ουσιαστικά, η πρόληψη των προδιαθεσικών παραγόντων της στεφανιαίας νόσου.